İş Kanunu’na göre kıdem tazminatı, işçinin işyerindeki çalışma süresinin karşılığı olarak işten ayrıldığında işverenden alması gereken bir tazminat türüdür. Bu tazminat, işçinin çalışma süresinin bir tür karşılığı olarak görülür. Kıdem tazminatı, işçilerin uzun süreli çalışma süresinin değerini ve işyerindeki katkılarını değerlendiren bir ödeme olarak iş hukukunda önemli bir yer tutmaktadır. Bu tazminat, işçilerin işten ayrılmaları durumunda ekonomik güvenliklerini sağlamak amacıyla uygulanır.
Kendi İsteğiyle İşten Ayrılma: İşçi, emeklilik, sağlık nedenleri, evlilik gibi kişisel sebeplerle işten ayrıldığında kıdem tazminatı alabilir.
İşveren Tarafından İşten Çıkarılma: İşçi, işveren tarafından haklı veya haksız sebeplerle işten çıkarıldığında da kıdem tazminatına hak kazanır.
İş Sözleşmesinin Sona Ermesi: Belirli bir süreli iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda da kıdem tazminatı ödenebilir.
Kıdem tazminatının hesaplanması şu şekilde yapılır:
İşçinin toplam kıdem süresi dikkate alınır.İşçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplama yapılır.Kıdem tazminatı, işçinin her bir yıl için 30 günlük brüt ücretinin tazminat olarak ödenmesi şeklinde hesaplanır. Hesaplama Örneği: Örneğin, işçi 5 yıl çalışmışsa ve son brüt ücreti 10.000 TL ise, kıdem tazminatı hesaplama şu şekilde olur:
Her yıl için 30 gün brüt ücret: 10.000 TL.
5 yıl için toplam kıdem tazminatı: 5 yıl × 10.000 TL = 50.000 TL.
Üst Sınır: Kıdem tazminatının hesaplanmasında, her yıl için ödenecek miktarın brüt ücretin üst sınırına kadar çıkabilmesi mümkündür. Türkiye’de kıdem tazminatı üst sınırı belirli aralıklarla güncellenmektedir.
İşçi, işverene haklı bir sebep göstermeksizin işten ayrıldığında kıdem tazminatı almaz.
İşçi, disiplin cezası veya iş sözleşmesine aykırı davranışlardan dolayı işten çıkarılmışsa, bazı durumlarda kıdem tazminatına hak kazanmayabilir.
