Boşanma davasında tanıklık, tarafların ileri sürdüğü iddia ve savunmaların desteklenmesi amacıyla önemli bir delil niteliği taşır. Tanıklar, boşanma sürecinde davaya konu olan olayları mahkemede beyan ederek, hâkimin davayı aydınlatmasına yardımcı olur. Türk Medeni Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde, tanıklık belirli kurallar ve usullere tabi tutulmuştur.
Tanıklar, davaya ilişkin olaylar hakkında bilgi sahibi olan ve bu bilgiyi mahkemeye sunan kişilerdir. Boşanma davasında tanıklık, genellikle şu konuların ispatı için kullanılır:
Sadakatsizlik (aldatma),
Şiddet veya kötü muamele,
Evlilik birliğinin sarsılmasına neden olan olaylar,
Alkol, kumar veya uyuşturucu madde bağımlılığı gibi durumlar.
Mahkeme, tanıkların beyanlarını değerlendirerek olayın nasıl geliştiğine dair bir kanaate varır ve kararını verirken tanık ifadelerini dikkate alır.
Boşanma davasında tanık gösterilirken belirli şartlara uyulması gerekir:
Tanıkların Davayı Bilen Kişiler Olması: Tanıkların, dava konusu olayları bizzat görmüş ya da duymuş olması gerekir. Doğrudan bilgi sahibi olmayan kişilerin tanıklığı kabul edilmez.
Taraflarca Tanıkların Bildirilmesi: Taraflar, boşanma dilekçesinde ya da karşı dilekçede tanık gösterebilirler. Tanıkların isimleri ve adresleri mahkemeye yazılı olarak bildirilmelidir.
İspat Yükü: Boşanma davasında iddia eden taraf, iddialarını ispat etmek için tanıklarını mahkemeye sunar. Hangi olayın ispatlanacağına bağlı olarak, tanıkların ifade vereceği konular değişir.
Boşanma davasında tanıkların dinlenmesi şu şekilde gerçekleşir:
Mahkemeye Çağrı: Mahkeme, taraflarca bildirilen tanıkları dinlemek üzere duruşmaya çağırır. Tanıklar, belirlenen duruşma gününde hazır bulunmak zorundadır.
Yemin ve İfade: Tanıklar, duruşmada yemin ederek ifade verirler. Yalan beyanda bulunmak, Türk Ceza Kanunu’na göre cezai sorumluluk doğurur.
Doğrudan Soru ve Cevaplar: Taraflar, tanıklara doğrudan sorular sorabilir. Mahkeme, soruların konuya uygun olup olmadığını denetler ve tanıklık sürecini yönetir.
Tanık Beyanlarının Değerlendirilmesi: Mahkeme, tanıkların beyanlarını deliller arasında değerlendirir ve bu beyanlara göre karar verir.
Her ne kadar genel olarak herkes tanık olabilse de bazı durumlarda kişiler tanıklık yapamayabilirler. Bu durumlar şunlardır:
Meslek Sırları Nedeniyle Tanıklıktan Çekilme: Avukatlar, doktorlar gibi meslek sahipleri, meslek sırlarını koruma yükümlülüğü nedeniyle tanıklık yapmayı reddedebilirler.
Yakın Akrabalık: Eşler boşanma davasında birbirlerine karşı tanıklık yapamazlar. Ancak taraflar, birbirlerinin yakın akrabalarını (anne, baba, kardeş, vb.) tanık olarak gösterebilirler.
Tanıklıktan Çekinme Hakkı: Tanığın, taraflarla arasında yakın bir ilişki varsa, tanıklıktan çekinme hakkı olabilir. Örneğin, tarafların çocukları tanıklık yapmaktan çekinebilirler.
Tanık beyanları, davada ileri sürülen iddiaların ispatında önemli bir delil olarak kabul edilse de, tek başına kesin hüküm teşkil etmez. Mahkeme, tanık ifadeleri ile birlikte diğer delilleri (yazılı belgeler, fotoğraflar, mesajlar vb.) değerlendirerek kararını verir. Tanık beyanlarının doğruluğu, tutarlılığı ve diğer delillerle desteklenip desteklenmediği, hâkimin kararını doğrudan etkiler.
Tanık olarak çağrılan kişilerin, mahkemeye ifade vermek üzere gitmeleri zorunludur. Eğer çağrılan tanık mazeretsiz olarak duruşmaya gelmezse, zorla getirilme kararı verilebilir ve belirli bir para cezasına çarptırılabilir. Ayrıca tanık, ifade verirken yalan beyanda bulunursa, yalan tanıklık suçu işlemiş olur ve bu durumda hapis cezası ile karşılaşabilir.
Boşanma davasında tanıklık, davanın sonucunu doğrudan etkileyen önemli bir delil niteliğindedir. Tanıklar, mahkemede gördüklerini ve bildiklerini yemin altında beyan ederler. Mahkeme, tanık beyanlarını diğer delillerle birlikte değerlendirerek karar verir. Tanıkların duruşmaya katılmaları ve doğru beyanda bulunmaları yasal bir yükümlülüktür.
